Desperacja
Desperacja to film w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego który w swoim dorobku ma takie dzieła jak: Nad Niemnem czy Między ustami a brzegiem pucharu. Nad scenariuszem pracowali wspólnie Z.Kuźmiński i K.Radowicz. Role główne zostały powierzone Krzysztofowi Ibiszowi, Marii Mielnikow-Krawczyk i Januszowi Zakrzeńskiemu. Fabuła filmu opiera się na historii młodego studenta Marcina oraz jego kochanki Katarzyny która została nakłoniona do współpracy z carską policją w zamian za zwolnienie ukochanego z zesłania na Syberii. Film jest nowatorski ze względu na podejście do tematu organizacji podziemnych przed wybuchem powstania styczniowego. Marcin poznaje Katarzynę w przypadkowych okolicznościach gdy jest ścigany przez carską policje. W czasie całej akcji filmu wybucha między nimi uczucie, na tle rosnących napięć społecznych. Organizacja konspiracyjna do jakiej należy Marcin boryka się z wieloma problemami takimi jak brak funduszów organizacyjnych na rozpoczęcie powstania, carska policja także nie daje wytchnienia konspiratorom po przez rozpędzanie manifestacji patriotycznych. W pewnym momęcie Marcin otrzymuje rozkaz wyjazdu do Drezna w celu nawiązania na nowo kontaktów z konspiratorami na emigracji, w podróży towarzyszy mu Katarzyna która wykonuje tajną misje. Po powrocie z Drezna Katarzyna zostaje wezwana do Cytadeli na spotkanie z jednym z zesłańców który potwierdza że mąż Katarzyny żyje i tylko od niej zależy jak długo będzie na zesłaniu. W następstwie Marcin jest ukrywany przez kochankę w dworku pod Warszawą gdzie docierają kozacy którzy zatrzymują kobietę i osadzają ją w Cytadeli. W Cytadeli spotyka mężczyznę który w zamian za skrócenie wyroku kłamał na temat jej męża. Powstanie wybucha, Katarzyna została wysłana w kibitce na Syberie której dowódcą był zakochany w niej carski oficer. Konwój zostaje zaatakowany przez powstańców, podczas potyczki dochodzi do pojedynku Marcina i carskiego oficera w wyniku którego obaj giną. Film jest jedyną produkcją w polskiej kinematografii który porusza motyw powstania styczniowego tuż przed jego wybuchem, można go umieścić w szufladce razem z takimi produkcjami jak Wierna Rzeka czy Nad Niemnem, kształtuje obraz konspiracji która jest znana tylko z literatury tematu. Serdecznie polecam film każdemu kto interesuje się powstaniem styczniowym z punktu widzenia zwykłych konspiratorów.
Damian Marculewicz.
